کلیهها اندامهای مهمی در بدن هستند که مسئول فیلتر کردن خون و دفع مواد زائد از بدن هستند. بیماریهای کلیوی میتوانند عملکرد کلیهها را مختل کنند و منجر به عوارض جدی مانند نارسایی کلیوی شوند.
علائم و نشانههای عمومی بیماریهای کلیوی
علائم و نشانههای بیماریهای کلیوی ممکن است در مراحل اولیه خفیف باشند و به تدریج با پیشرفت بیماری تشدید شوند. برخی از علائم و نشانههای عمومی بیماریهای کلیوی عبارتند از:
- افزایش دفع ادرار
یکی از اولین علائم بیماری که مربوط به کلیه میشود، افزایش دفع ادرار است. این امر به این دلیل است که کلیهها برای جبران عملکرد ضعیف خود، سعی میکنند مواد زائد را سریعتر از طریق ادرار دفع کنند.
- ادرار تیره و کفدار
ادرار تیره و کفدار نیز میتواند نشانهای از بیماریهایی است که مربوط به کلیه میشود، باشد. این امر به این دلیل است که کلیهها برای دفع مواد زائد، ادرار را غلیظتر میکنند.
- ورم پاها و صورت
ورم پاها و صورت نیز یکی از علائم شایع بیماریهای کلیوی است. این امر به این دلیل است که کلیهها برای دفع مایعات اضافی از بدن دچار مشکل میشوند.
- خستگی و ضعف
خستگی و ضعف نیز از علائم شایع بیماریهای کلیوی هستند. این امر به این دلیل است که کلیهها برای عملکرد صحیح به انرژی زیادی نیاز دارند.
- کاهش اشتها و سوءتغذیه
کاهش اشتها و سوءتغذیه نیز از علائم شایع بیماریهای کلیوی هستند. این امر به این دلیل است که کلیهها برای جذب مواد مغذی از رودهها دچار مشکل میشوند.
علائم و نشانههای خاص برخی بیماریهای کلیوی
علاوه بر علائم و نشانههای عمومی، برخی از بیماری که مربوط به کلیه میشود علائم و نشانههای خاص خود را نیز دارند. به عنوان مثال، برخی از علائم و نشانههای خاص بیماریهای کلیوی عبارتند از:
-
ورم دست و پا در بیماری مزمن کلیه (CKD)
یکی از علائم شایع CKD، ورم دست و پا است. این ورم معمولاً در ناحیه مچ پا، قوزک پا و ساق پا ایجاد میشود. در برخی موارد، ممکن است ورم در دستها، صورت و سایر قسمتهای بدن نیز ایجاد شود.
ورم دست و پا در CKD به دلیل تجمع مایعات در بدن است. این تجمع مایعات به دلیل کاهش توانایی کلیهها در دفع مایعات اضافی از بدن ایجاد میشود.
-
خون در ادرار در ناتوانی حاد کلیوی (AKI)
ناتوانی حاد کلیوی (AKI) یک بیماری جدی است که در آن عملکرد کلیهها به طور ناگهانی و سریع کاهش مییابد. AKI میتواند منجر به تجمع مواد زائد در بدن شود و عوارض جدی مانند نارسایی کلیه، سکته مغزی، و حتی مرگ را به همراه داشته باشد.
یکی از علائم شایع AKI، خون در ادرار است. خون در ادرار میتواند به رنگ قرمز، صورتی، یا قهوهای ظاهر شود.
-
درد در ناحیه پهلو در سنگ کلیه
سنگ کلیه یک بیماری شایع است که در آن مواد معدنی و نمکها در کلیهها جمع میشوند و کریستالهای سختی را تشکیل میدهند. این کریستالها میتوانند در حال عبور از مجاری ادراری باعث درد شدیدی شوند.
درد در ناحیه پهلو در سنگ کلیه یکی از علائم شایع این بیماری است. این درد معمولاً در یک طرف بدن و در ناحیه زیر دندهها احساس میشود. درد میتواند به سمت پشت، کشاله ران یا آلت تناسلی نیز انتشار یابد
-
تب و لرز در عفونت کلیه
عفونت کلیه (pyelonephritis) یک عفونت باکتریایی است که کلیهها را درگیر میکند. این عفونت میتواند در یک یا هر دو کلیه ایجاد شود.
تب و لرز یکی از علائم شایع عفونت کلیه است. تب معمولاً بالای ۳۸ درجه سانتیگراد (۱۰۰.۴ درجه فارنهایت) است. لرز نیز میتواند به همراه تب رخ دهد.
تب و لرز در عفونت کلیه به دلیل پاسخ بدن به عفونت است. بدن با افزایش دمای بدن سعی میکند با عفونت مبارزه کند.
-
کم خونی در بیماری کلیه پلیکیستیک (PKD)
کم خونی یک بیماری است که در آن تعداد گلبولهای قرمز خون کاهش مییابد. گلبولهای قرمز خون مسئول حمل اکسیژن به بافتهای بدن هستند. کم خونی میتواند باعث خستگی، ضعف، تنگی نفس، و سایر علائم شود.
کم خونی یک عارضه شایع بیماری کلیه پلیکیستیک (PKD) است. PKD یک بیماری ارثی است که باعث رشد کیستهای پر از مایع در کلیهها میشود.
-
کاهش وزن و کاهش رشد در سرطان کلیه
کاهش وزن و کاهش رشد در سرطان کلیه میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. برخی از دلایل احتمالی عبارتند از:
کاهش اشتها: سرطان کلیه میتواند باعث کاهش اشتها شود. این کاهش اشتها میتواند ناشی از عوامل مختلفی مانند اثرات سوء داروهای شیمیدرمانی، احساس خستگی و ضعف، یا استرس و اضطراب باشد.
سوءتغذیه: سوءتغذیه زمانی رخ میدهد که بدن به اندازه کافی مواد مغذی دریافت نمیکند. سوءتغذیه میتواند ناشی از کاهش اشتها، از دست دادن وزن، یا عدم توانایی بدن در جذب مواد مغذی باشد.
متاستاز سرطان: متاستاز زمانی رخ میدهد که سلولهای سرطانی از محل اولیه خود به سایر نقاط بدن گسترش مییابند. متاستاز سرطان میتواند باعث کاهش وزن و کاهش رشد شود.
نحوه تشخیص بیماریهای کلیوی
برای تشخیص بیماریهای کلیوی، پزشک ابتدا شرح حال بیمار را بررسی میکند و معاینه فیزیکی انجام میدهد. سپس، آزمایشهای خون و ادرار برای بررسی عملکرد کلیهها انجام میشود. در برخی موارد، ممکن است نیاز به انجام تصویربرداری پزشکی مانند سونوگرافی، CT اسکن یا MRI کلیه نیز باشد.
نحوه درمان بیماریهای کلیوی
درمان بیماریهای کلیوی به نوع بیماری و شدت آن بستگی دارد. در برخی موارد، ممکن است بتوان با اصلاح سبک زندگی و کنترل عوامل خطر، از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد. در موارد دیگر، ممکن است نیاز به درمانهای دارویی یا جراحی باشد.
نحوه پیشگیری از بیماریهای کلیوی
بهترین راه برای جلوگیری از بیماریهای کلیوی، حفظ سبک زندگی سالم است. این امر شامل کنترل فشار خون، قند خون و کلسترول، حفظ وزن سالم، مصرف مایعات کافی و پرهیز از سیگار کشیدن است.
آمبولانس خصوصی، نجاتبخش بیماران کلیوی
اگر فردی دچار علائم و نشانههای عمومی بیماریهای کلیوی مانند افزایش دفع ادرار، ادرار تیره و کفدار، ورم پاها و صورت، خستگی و ضعف، یا کاهش اشتها و سوءتغذیه شود، باید سریعاً به پزشک مراجعه کند. در برخی موارد، علائم و نشانههای بیماریهای کلیوی میتوانند بسیار شدید باشند و نیاز به انتقال بیمار به بیمارستان با آمبولانس خصوصی داشته باشند.
برای مثال، اگر فردی دچار نارسایی حاد کلیوی شود، ممکن است دچار علائم و نشانههای زیر شود:
- کما
- ضربان قلب نامنظم
- تنفس سریع
- تب
- مشکل در تنفس
در این موارد، انتقال بیمار به بیمارستان با آمبولانس خصوصی ضروری است تا بیمار بتواند سریعاً تحت درمان قرار گیرد.
در صورت مشاهده هر یک از علائم و نشانههای عمومی بیماریهای کلیوی، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا علت علائم را بررسی کند و در صورت نیاز، اقدامات درمانی لازم را انجام دهد.